Txoj kev tshawb no qhia ib txoj hauv kev tshiab rau kev thim rov qab caj ces qhov muag tsis pom hauv cov tsiaj
Photoreceptors yog hlwb nyob rau hauv lub retina (rov qab ntawm lub qhov muag) uas thaum tshuab txais xa teeb liab mus rau lub hlwb. Cone photoreceptors yog tsim nyog rau nruab hnub tsis pom kev, kev nkag siab ntawm cov xim thiab qhov muag pom kev zoo. Cov cones no tas sij hawm thaum cov kab mob qhov muag mus txog rau theem tom ntej. Ib yam li peb lub hlwb hlwb, photoreceptors tsis rov tsim dua li thaum lawv loj tuaj lawv tsis sib faib. Yog li, kev puas tsuaj ntawm cov hlwb no tuaj yeem ua rau tsis pom kev thiab qee zaum ua rau dig muag. Cov kws tshawb fawb txhawb nqa los ntawm National Eye Institute ntawm National Institutes of Health USA tau kho tau zoo congenital dig muag nyob rau hauv nas los ntawm reprograming txhawb cov hlwb nyob rau hauv lub retina- hu ua Müller glia - thiab hloov lawv mus rau hauv pas nrig photoreceptors nyob rau hauv lawv txoj kev tshawb no luam tawm nyob rau hauv xwm. Cov pas nrig no yog ib hom ntawm lub teeb receptor hlwb uas feem ntau siv rau kev pom hauv lub teeb qis tab sis lawv kuj pom los tiv thaiv lub khob cij photoceptors. Cov kws tshawb fawb tau nkag siab tias yog tias cov pas nrig no tuaj yeem rov tsim dua tshiab hauv lub qhov muag, qhov no yog kev kho mob rau ntau lub qhov muag. kab mob nyob rau hauv uas feem ntau photoreceptors tau cuam tshuam.
Nws tau raug tsim los ntev lawm tias Müller glia muaj zog rov tsim dua tshiab hauv lwm hom tsiaj xws li zebrafish uas yog ib qho qauv zoo rau kev tshawb fawb. Müller glia faib thiab rov tsim dua tshiab hauv kev teb rau kev raug mob rau lub qhov muag amphibian hauv zebrafish. Lawv kuj hloov mus rau hauv photoreceptors thiab lwm cov neurons thiab hloov cov neurons puas lossis ploj. Yog li ntawd, zebrafish tuaj yeem pom dua txawm tias tom qab raug mob hnyav hauv retina. Nyob rau hauv sib piv, mammalian ob lub qhov muag tsis kho lawv tus kheej li no. Müller glia txhawb nqa thiab txhawb nqa cov hlwb nyob ib puag ncig tab sis lawv tsis rov tsim cov neurons ntawm qhov nrawm no. Tom qab raug mob tsuas yog ib qho me me ntawm cov hlwb raug tsim dua tshiab uas tej zaum yuav tsis muaj txiaj ntsig zoo. Thaum ua cov kev sim hauv chav kuaj mammalian Müller glia tuaj yeem ua rau cov neeg nyob hauv zebrafish tab sis tsuas yog tom qab qee qhov raug mob rau cov ntaub so ntswg retina uas tsis pom zoo raws li nws yuav muaj kev cuam tshuam. Cov kws tshawb fawb tau nrhiav ib txoj hauv kev los rov tsim cov tsiaj nyeg Müller glia los ua tus pas nrig photoreceptor yam tsis ua rau muaj kev raug mob rau lub retina. Qhov no yuav zoo li tsiaj txhu tus kheej 'kev kho tus kheej' mechanism.
Hauv thawj kauj ruam ntawm reprogramming, cov kws tshawb fawb tau txhaj cov nas lub qhov muag nrog cov noob uas yuav ua rau cov beta-catenin protein uas ua rau Muller glia faib. Hauv cov kauj ruam thib ob ua tiav tom qab ob peb lub lis piam, lawv tau txhaj cov tshuaj uas txhawb nqa cov hlwb tshiab kom loj hlob mus rau hauv pas nrig photoreceptors. Cov hlwb tshiab tsim tau tom qab pom pom kev siv lub tshuab tsom. Cov pas nrig photoreceptors tshiab uas tau tsim tau zoo sib xws hauv cov qauv rau cov neeg tiag tiag thiab lawv tuaj yeem ntes lub teeb tuaj. Tsis tas li ntawd, cov qauv synaptic lossis lub network kuj tau tsim ua rau cov pas nrig sib txuas nrog lwm cov hlwb hauv lub retina txhawm rau txhawm rau xa cov cim rau lub hlwb. Txhawm rau kuaj kev ua haujlwm ntawm cov pas nrig photoreceptors, cov kev sim tau ua tiav hauv cov nas uas muaj qhov muag tsis pom kev - cov nas yug los dig muag tsis muaj pas nrig photoreceptors uas ua haujlwm. Thaum cov nas dig muag no tau muaj rods thiab cones dab tsi lawv tsis muaj yog ob lub noob tseem ceeb uas tso cai rau photoreceptors xa cov cim. Cov pas nrig photoreceptors tsim zoo ib yam li cov nas dig muag uas muaj kev ua haujlwm zoo ib yam li cov nas ib txwm muaj. Kev ua ub no tau pom nyob rau hauv ib feem ntawm lub hlwb uas tau txais kev pom kev pom thaum cov nas no raug teeb. Yog li, cov rods tshiab tau xaim mus rau kev xa xov zoo mus rau lub hlwb. Nws tseem yuav tsum tau soj ntsuam seb cov rods tshiab tsim thiab ua haujlwm zoo nyob rau hauv lub qhov muag mob uas cov hlwb retina tsis txuas lossis cuam tshuam zoo.
Txoj kev no tsis tshua muaj kev cuam tshuam lossis kev puas tsuaj ntau dua li lwm yam kev kho mob muaj xws li ntxig cov qia hlwb rau hauv retina rau lub hom phiaj rov tsim dua tshiab thiab yog ib kauj ruam tom ntej rau daim teb no. Cov kev sim tau txuas ntxiv mus soj ntsuam seb cov nas uas tau yug los dig muag tau txais lub peev xwm los ua haujlwm pom kev xws li khiav los ntawm kev tshawb nrhiav. Lub sijhawm no nws zoo li nas pom lub teeb tab sis tsis muaj peev xwm ua kom pom cov duab. Cov kws tshawb nrhiav xav sim cov txheej txheem no ntawm tib neeg cov ntaub so ntswg. Txoj kev tshawb no tau nce peb kev siv zog rau kev kho mob rov qab rau dig muag tshwm sim los ntawm cov kab mob qhov muag xws li retinitis pigmentosa, kab mob uas muaj hnub nyoog thiab kev raug mob.
***
{Koj tuaj yeem nyeem cov ntawv tshawb fawb thawj zaug los ntawm nyem rau ntawm DOI qhov txuas tau muab hauv qab no hauv cov npe ntawm cov khoom raug suav nrog}
Qhov (s)
Yao K et al. 2018. Restoration of vision after de novo genesis of rod photoreceptors in mammalian retinas. xwm. https://doi.org/10.1038/s41586-018-0425-3
***